این‌همه دستور به نمازكه چه؟!

می دانیم که شروع روز دانش آموزان با یک برنامه صبحگاهی مناسب علاوه بر پرورش روح معنوی دانش آموزان، در بالا بردن سطح آموزشی آن ها از لحاظ یادگیری تاثیرگذار است.

دوم: طبق ایام اله برای پیدا کردن مطالب مناسب روز اجرای برنامه به دنبال مطالبی از قبیل شعر، مقاله، طنز و غیره هستند.

سوم: مراسم آغازین مدرسه از یکنواخت بودن و احیاناً خسته کننده بودن به پویایی و سرشار بودن تبدیل می شود.

یکی از کارهایی که در اکثر مدارس کشور عزیزمان انجام می شود، خواندن آیاتی از قرآن مجید می باشد، در این زمینه چنان چه دانش آموزان بتوانند علاوه بر شنیدن آیات، با مفاهیم متعالی این معجزه الهی آشنا شوند، بی شک به هدف والای نزول وحی رهنمون گشته ایم.

در این راستا، مرکز یادگیری جهت غنی سازی برنامه های صبحگاه مدارس، به بررسی و تفسیر برخی از آیات قرآن پرداخته است. در این قسمت سعی شده، تفسیر به زبان ساده و قابل درک برای دانش آموزان ارائه گردد

 

در این مقاله 69 تا 73 سورة انعام ( صفحة 136) ،مورد بررسی قرار می گیرد...

آیات مربوطه توسط یکی از دانش آموزان قرائت شود. شما می توانید برای شنیدن فایل صوتی آیات این صفحه کلیک نمایید.

جهت دریافت  فایل صوتی آیات فوق، کلیک کنید.

 در آیات 69 تا 73 سورة انعام ( صفحة 136) قرآن پس از تعیین وظیفة پرهیزگاران در برخورد با بدكاران، درآیة چهارم این‌صفحه، به پیروان خود، دستور مهمّی می‌دهد.

       آیة 72 می‌فرماید:

«وَ أن أقیمُوا الصَّلاهَ وَ اتَّقوه»؛

 «نماز را بر پا دارید و تقوای الهی را پیشه‌كنید». از این‌كه جملة «وَ اتَّقوه»؛ «تقوای او را رعایت‌كنید»، به‌دنبال جملة «أقیمُوا الصَّلاهَ»؛ «نماز را بر پا دارید»آمده‌است، می‌توان این‌استفاده را نمودكه: مقصود اصلی خداوند از دستور به نماز، تقواست و این‌كه تقوا، در سراسر زندگی ما حاكم گردد.

به ما در شبانه‌روز، چندین‌بار دستور نماز داده‌اند و روزی ده بار، الزاماً از ما خواسته‌اند كه بگوییم: إیّاكَ نَعبُدُ وَ إیّاكَ نَستَعین؛ ای خدا، تنها، تو را بندگی می‌كنیم و تنها، از توكمك می‌طلبیم. و با این‌عمل، تمرین بندگی شبانه روزی داشته‌باشیم تا واقعاً خدا را بنده و فرمانبردار حقیقی بشویم. ولی افسوس‌كه ما چهل  پنجاه سال تمرین بندگی می‌كنیم، ولی نه خدا را بنده می شویم و نه متّقی! تقوای الهی ‌كه هدف اصلی امر به نماز است، حاكم در جان ما و جلوه‌گر در جای جای زندگی ما نگشته و طهارتی به ظرف عقل ما نبخشیده‌است.

 در فقه ما، در مسألة پاک کردن ظرف نجس، حكم خاصّی هست وآن این‌كه اگر سگ از مایعی‌كه در ظرفی هست، با زبانش بیاشامد یا آن‌ظرف را بلیسد یا آب دهانش درآن بریزد، در این صورت، آن‌ظرف، با آبِ تنها، پاک نمی‌شود و احتیاج به تعفیر یا خاك‌مالی دارد. باید اوّل، خاك پاكی را درمیان‌آن ظرف ریخت و خاك را به تمام اطراف‌آن مالید و بعد، با آب شست. در مورد خوك هم، بعضی‌از مراجع، همین‌نظر را دارند و حدّاقل، دستور احتیاط داده‌اند.

حال، كاسة عقل و قلب ما نیز مكرّراً در طول شبانه‌روز، از بزاغ سگ غضب و خوك شهوت نجس می‌شود؛ پلیدی خودخواهی و طغیان و بی‌اعتنایی به فرمان خدا، در مغزآدمی به‌وجود می‌آید و میكرب خطرناك خود را در جان بشر می‌ریزد. و لذا هر چند ساعت یك‌بار و بلكه چندین‌بار، احتیاج به تعفیر و خاك‌مالی دارد كه ‌كاسة مغز و سر روی خاك نهاده شود و در پیشگاه حضرت معبود، به سجده درآید تا پلیدی و نجاست خودخواهی و خودپسندی‌كه عامل بدبختی انسان است، از بین برود و به‌جای‌آن، صفای تواضع و فروتنی و اطاعت در مقابل فرمان خالق بنشیند.

تكبّر ، در روح انسان تولید میكربی می‌كندكه جز با به خاك افتادن و سجده‌كردن نابود نمی‌شود. گاهی هم، به‌جای وضو و غسل، دستور تیمّم داده‌اند. این هم، نشان می‌دهدكه خاك قوی‌ترین‌عامل‌كشندة میكرب‌ كبر‌آدمی است و وقتی‌ آب ‌كه پاک کننده ی ظاهر و باطن است، در دسترس نبود، خاك‌ كه پاک کننده ی باطن‌آدمی است، باید جایگزین شود؛ دست‌ها را كه مظهر قدرت ‌آدمی است، با كمال ادب و تواضع روی خاك بزند و ذلّت و ناچیزی خود را در پیشگاه حضرت خالق مقتدر نشان بدهد وآن‌گاه، با همان ‌دست‌های خاضع و خاشع، پیشانی و مقدّم مغز خود را كه منبع افكار و تصمیمات اوست، مسح‌كند.

یعنی، منبع فكر و مظهر قدرت خود را خاك‌مالی‌كرده و از پلیدی خودبینی و تکبر در برابر خالق علیم و قدیر، تطهیر نماید و در همه حال، خود را خاك افتاده و ناچیز در پیش خدا معرّفی‌كند.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: علی هندی، ویراستار: سید علی مرتضوی

تنظیم: نوربخش